Vijf jaar mijlpalen, waaronder:
- Minder complicaties tijdens en na operaties bij kinderen met een neuroblastoom.
- Overlevingskans van baby's met leukemie sterk toegenomen door immunotherapie.
- Intra Operatieve MRI (IO MRI) zorgt voor minder complicaties en heroperaties bij kinderen met hersentumoren.
- Als grootste kinderoncologisch centrum in Europa een aantrekkelijke partner voor andere centra en klinische trialnetwerken wereldwijd.
- Toonaangevend researchklimaat met toptalent van 40 verschillende nationaliteiten.
In de afgelopen vijf jaar zijn belangrijke stappen gezet om de missie van het Prinses Máxima Centrum te realiseren: ‘Ieder kind met kanker genezen met optimale kwaliteit van leven’. Door de concentratie van zorg en onderzoek, de schaalgrootte en de internationale samenwerking neemt het centrum wereldwijd een toppositie in. Dat werpt zijn vruchten af: 107 klinische studies zijn geopend en nieuwe behandelingen, zoals verschillende vormen van immunotherapie, en (onderzoeks)technologieën, als de intra-operatieve MRI, genoom sequencing en bijbehorende precision medicine, een biobank en data infrastructuur, zijn tot stand gekomen in en dankzij het onderzoeksziekenhuis dat werd nieuwgebouwd op het Utrecht Science Park.
Voordelen van concentratie
In één centrum in Nederland zijn alle behandelingen voor kinderen met kanker geconcentreerd, waar deze voorheen in zeven centra plaatsvonden. Prof. dr. Rob Pieters, CMO en een van de initiatiefnemers van het Prinses Máxima Centrum zegt: ‘Concentratie leidt tot superspecialisatie en grotere deskundigheid. Voorbeelden hiervan in ons vijfjarig bestaan zijn de verbeteringen op het gebied van leukemie dankzij klinische studies met innovatieve behandelingen en de significante vermindering van complicaties tijdens en na operaties bij kinderen met een neuroblastoom.’
Vanuit het Máxima werd de afgelopen jaren o.a. de ALL-11 studie voor Acute Lymfatische Leukemie geleid. De 5-jaars overlevingskans van kinderen met dit type kanker is gestegen naar 94%. De overlevingskans van baby’s met leukemie is eveneens aanzienlijk toegenomen van 66% naar 93% door toevoeging van een bepaalde vorm van immunotherapie aan het behandelprotocol.
Dat nu alle kinderen met kanker in het Máxima worden behandeld maakte ook de behandeling met cellulaire immunotherapie (CAR-T) in Nederland mogelijk. Deze innovatieve behandeling heeft al geleid tot genezing van een belangrijk deel van de kinderen met leukemie die onvoldoende op chemotherapie reageren. De behandeling met en onderzoek naar CAR T-celtherapie krijgt op korte termijn een impuls door de bouw van een viertal cleanrooms op de nieuwe zesde en zevende verdieping van het Máxima-gebouw.
De komst van de Intra Operatieve MRI (IO MRI) biedt de mogelijkheid om tijdens een neurochirurgische operatie nieuwe MRI-scans van het operatiegebied te maken. Hiermee hebben de chirurgen real-time informatie over de grootte van de nog resterende hersentumor en de verhouding tot heomringende hersenweefsel. De neurochirurg kan nauwkeuriger zoveel mogelijk tumorweefsel verwijderen wat belangrijk is voor de overlevingskans. Ook zijn er zo minder heroperaties nodig en kan de schade aan het gezonde omringende hersenweefsel beter worden voorkomen.
Winst door integratie zorg & research
In het Prinses Máxima Centrum zijn 87 ouder-kindkamers en een researchinstituut. De opgenomen kinderen en ouders zien letterlijk de onderzoeksactiviteiten en de onderzoekers zien voor wie ze elke dag werken. Prof. dr. Rob Pieters: ‘De integratie van zorg en research in het Máxima kent een sterke wisselwerking. Doordat alle kinderen met kanker op één locatie worden behandeld is er een completer beeld en bovenal meer patiëntmateriaal en data voor onderzoek beschikbaar. Doordat ook al het onderzoek naar kinderkanker in het Máxima plaatsvindt kunnen alle kinderen met kanker ook sneller dan voorheen profiteren van de resultaten van het onderzoek.
Bij alle kinderen die sinds 2018 in het Máxima zijn behandeld, is het beschikbare DNA en RNA, het genetisch materiaal uit het tumorweefsel, bestudeerd met behulp van ‘genome-sequencing’. Bij sommige kinderen heeft dit al geleid tot een verbeterde diagnose en aangepaste behandeling, toegespitst op hun precieze vorm van kanker.’ Patiëntmateriaal dat na diagnose overblijft, wordt opgeslagen in de biobank van het Máxima. Samen met de data van het kind wordt dit gebruikt voor deze zogenaamde precision medicine en voor verder wetenschappelijk onderzoek, waaronder het kweken van organoïden, 3D mini-tumoren gekweekt van rhabdomyosarcoom, een agressieve spiertumor. Meer dan 95% van de kinderen staan (tumor)weefsel af aan de biobank. Inmiddels zijn materialen van bijna 4500 kinderen, zowel overlevenden als overleden kinderen, opgeslagen in de biobank.
Innovatief en internationaal
Samenwerking en innovatie vormen de basis binnen het Máxima. Drs. Gita Gallé, CFO/COO van het Prinses Máxima Centrum: ‘In vijf jaar tijd hebben we op alle vlakken een stevige basis voor het centrum gebouwd. Samenwerkend met UMC Utrecht, andere partijen op het Utrecht Science Park en bovenal de 15 shared care centra hebben we een uniek ecosysteem gerealiseerd. Het Prinses Máxima Centrum is en blijft in ontwikkeling, zo zijn we momenteel verder aan het (ver)bouwen omdat we snel groeien. En heeft onze apotheek, als eerste in Europa, door de inzet van robots een kwaliteit- en efficiencyslag gemaakt. De twee robots bereiden jaarlijks met precisie bijna 150.000 infuuszakken en spuiten voor behandelingen.’ Met de internationale positie van het Máxima in wereldwijde netwerken is de toegang tot klinische studies in Nederland groter geworden. Samenwerking met St. Jude Children’s Research Hospital in de Verenigde Staten, en het onderzoekscentrum in het Duitse Heidelberg en het Twinning Program met het Hopp-KiTZ en het Deutsche KrebsForschungs Zentrum (DKFZ) in Heidelberg staan daarbij centraal.
Prof. dr. Alexander Eggermont, CSO van het Prinses Máxima Centrum: ‘Kinderkanker is gelukkig zeldzaam, dus je móet over de grens samenwerken. Als grootste kinderoncologisch centrum in Europa zijn we een aantrekkelijke partner voor kinderoncologische centra en klinische trialnetwerken wereldwijd. Het Máxima is regelmatig het eerste centrum dat opengaat voor internationale behandelstudies. 84% van de kinderen onder behandeling neemt deel aan één of meerdere studies. In deze internationale verbanden kunnen we veel van elkaar leren en versnelt de ontwikkeling van nieuwe, betere behandelmethoden. Ook door de aantrekkingskracht die we hebben op toptalent van over de hele wereld. In totaal zijn er zo'n 40 verschillende nationaliteiten vertegenwoordigd in het Máxima. De beschikbare faciliteiten en de grootte van de researchafdeling verdeeld in 37 onderzoeksgroepen vormen een aantrekkelijk klimaat om te werken en te leren. We zorgen er op alle manieren voor dat de nieuwste kennis en behandelopties zo snel mogelijk bij kinderen met kanker in Nederland terechtkomen.’
Funding
Het Prinses Máxima Centrum is tot stand gekomen dankzij de steun van heel Nederland. De diagnose en behandeling van kinderen wordt door de zorgverzekeraars gefinancierd en door een bijdrage van het ministerie van VWS. Voor de financiering van vooruitstrevend onderzoek is het centrum echter volledig afhankelijk van de support van donateurs en financiers van onderzoek, zoals KiKa. Dankzij donaties aan de Prinses Máxima Centrum Foundation is de ontwikkeling van innovatieve behandelingen mogelijk en worden bijzondere projecten gefinancierd, van speelgoed tot activiteiten voor kinderen en van high tech onderzoeksapparatuur tot cleanrooms via de succesvolle actie Missie 538.